Middle-Earth Geek

Tom, który oddajemy do rąk czytelników, zawiera trzy średniowieczne poematy w tłumaczeniu i z komentarzami J.R.R. Tolkiena. Przekłady Tolkiena w pełni oddają rytm, a także aliterację oryginału i towarzyszą polskiemu tłumaczeniu.

Jeśli czytałeś „Władcę Pierścieni” i zafascynowało cię Śródziemie, to bez wątpienia jest to książka dla Ciebie! Bogata i długa historia tolkienowskiego świata odkrywa przed czytelnikiem swe karty w „Księdze zaginionych opowieści. Część 1”. Pierwszy tom „Historii Śródziemia” to kompendium wiedzy na temat legendarium Śródziemia.

Stworzył on świat tak bogaty w niesamowite stworzenia, rozległe tereny oraz dramatyczne historie, że stał się on niejako osobnym kanonem. Każdy miłośnik fantasy z pewnością wejdzie w niego bez ociągania, a powróci oczarowany jego złożonością. Książka „Natura Śródziemia” autorstwa Tolkiena, a zredagowana przez Carla F. Hostettera, będzie niezwykłym uzupełnieniem, zdobytej już wiedzy na temat fantastycznej krainy, jaką jest Śródziemie i sprawi, że jeszcze bardziej je pokochacie!

„Upadek Númenoru” to literacka uczta dla wszystkich fanów świata stworzonego przez J.R.R. Tolkiena, książka ta zwiera bowiem niepublikowane dotąd teksty opowiadające o Drugiej Erze i przedstawiające historię wyspiarskiego królestwa Númenor. Czytelnicy, którzy pragną raz jeszcze odwiedzić tolkienowskie imaginarium, zyskują ku temu doskonałą okazję.

Co roku w grudniu do dzieci autora Władcy Pierścieni przychodziła koperta ze znaczkiem z Bieguna Północnego. Wewnątrz znajdował się list napisany dziwnym trzęsącym się charakterem pisma i piękny kolorowy rysunek lub kilka szkiców. Listy pochodziły od Świętego Mikołaja i opowiadały wspaniałe historie: o tym jak Niedźwiedź Polarny wspiął się na sam szczyt Bieguna i spadł przez dach domu do jadalni, jak Człowiek z Księżyca zjadł prawie wszystkie świąteczne czekoladki, zanim zaczął naprawiać gwiazdy, no i o wojnach z kłopotliwą hordą goblinów. Czasami Niedźwiedź Polarny gryzmolił notatkę, a innym razem elf Ilbereth dopisywał coś swoim eleganckim pismem, dodając opowieściom jeszcze więcej życia i humoru.

W opowieści „Upadek Gondolinu” ścierają się dwie największe moce świata: jedną z nich jest Morgoth, ucieleśnienie zła, który nie pojawia się w tekście, lecz ze swej fortecy Angband dowodzi ogromną armią. Przeciwstawia mu się Ulmo, ustępujący pod względem potęgi jedynie Manwëmu, przywódcy Valarów jest nazywany Władcą Wód, czyli wszystkich mórz, jezior i rzek, jakie istnieją pod niebem. Działa on jednak skrycie w Śródziemiu, wspierając Noldorów, szczep elfów, w których poczet zostali zaliczeni Húrin oraz Túrin Turambar.

Epicka opowieść „Beren i Lúthien” – drobiazgowo odtworzona z rękopisów Tolkiena i po raz pierwszy przedstawiona jako zwarty, samodzielny tekst – umożliwia miłośnikom „Hobbita” i „Władcy Pierścieni” ponowne spotkanie z elfami, ludźmi, krasnoludami, orkami, a także innymi istotami i krainami spotykanymi tylko w Tolkienowskim Śródziemiu.

Historia Śródziemia to najbardziej oczekiwany przez fanów na całym świecie (w całości ukazała się tylko po angielsku i hiszpańsku, wybrane tomy natomiast opublikowano po polsku, francusku, niemiecku, szwedzku, węgiersku i rosyjsku) dwunastotomowy cykl książek wydanych przez Christophera Tolkiena na podstawie zapisków i notatek, które pozostawił jego ojciec.

Historia Śródziemia to najbardziej oczekiwany przez fanów na całym świecie (w całości ukazała się tylko po angielsku i hiszpańsku, wybrane tomy natomiast opublikowano po polsku, francusku, niemiecku, szwedzku, węgiersku i rosyjsku) dwunastotomowy cykl książek wydanych przez Christophera Tolkiena na podstawie zapisków i notatek, które pozostawił jego ojciec.

Samodzielne wydanie jednego z najważniejszych tekstów poetyckich J.R.R. Tolkiena, poruszającego jakże aktualne tematy natury bohaterstwa i rycerskości podczas wojny, uzupełnione o dotąd niepublikowane i nieznane teksty i szkice.

Wszyscy, którzy tęsknili za powrotem do cudownych krain Śródziemia, mogą już zacierać ręce i szykować wygodny fotel do czytania. Legendarium J.R.R. Tolkiena powraca w wielkim stylu dzięki najnowszemu wydawnictwu z serii – „Ballady Beleriandu. Historia Śródziemia. Tom 3”.

J.R.R. Tolkiena znamy przede wszystkim jako autora wspaniałych historii fantasy, stanowiących klasykę gatunku. Tworzył on jednak także bajki dla dzieci. Jedną z nich, odnalezioną w pozostawionych przez pisarza zapiskach, jest właśnie Łazikanty. Pomysł opowieści zrodził się, kiedy rodzina Tolkienów przebywała na wakacjach. Podczas jednej z wędrówek po kamienistej plaży pięcioletni Michael zgubił swoją ulubioną zabawkę, miniaturowego pieska z ołowiu. Mimo usilnych poszukiwań zabawka się nie znalazła, Tolkien zaś, chcąc pocieszyć syna, zaczął snuć historię, która miała wyjaśnić „tajemnicze” zaginięcie zabawki. Ta na poczekaniu wymyślona historia stała się pierwszym rozdziałem przyszłej książki.

Pan Błysk, słynący z niezwykle wysokich cylindrów i z Żyrólika, który mieszka w jego ogrodzie, kierowany kaprysem postanawia pewnego dnia kupić samochód. Lecz jego pierwsza przejażdżka z wizytą do znajomych szybko zamienia się w całą serię katastrof. Niektóre są winą stylu jazdy Pana Błyska, ale nawet on nie był w stanie przewidzieć, że zostanie porwany przez trzy niedźwiedzie…

Chociaż legendy arturiańskie związane są ściśle z kulturą brytyjską, to ich znajomość sięga daleko poza wyspę. O królu Arturze, Rycerzach Okrągłego Stołu i poszukiwaniach Świętego Graala słyszał praktycznie każdy z nas, nie zabrakło również produkcji filmowych czy animowanych, które (mniej lub bardziej wiernie) opowiadały te historie. A gdypokazać nam je na nowo, zechciał wybitny profesor filologii i twórca fundamentów współczesnej literatury fantastycznej?

J.R.R. Tolkien przetłumaczył „Beowulfa”, staroangielski poemat z ok. VIII w., a spisany prawdopodobnie na początku XI w., w 1926 roku, kiedy miał 34 lata. Wracał do tego przekładu później, nanosząc pośpieszne poprawki, lecz nigdy nie brał pod uwagę jego publikacji. Podjął się jej teraz Christopher Tolkien.

Książka opowiada historię wojny, nienawiści, walki o władzę, ale również nadziei i odwagi. Głównymi bohaterami są Túrin i Niënor – to ich losy przedstawione są w powieści. Historia dzieje się prawie 6500 lat przed wydarzeniami, które zostały opisane w książce „Władca Pierścieni”.

Prawdziwa gratka dla wszystkich miłośników fantastyki i nordyckiej mitologii! Poznaj niepublikowane dotychczas dzieło Tolkiena. „Legenda o Sigurdzie i Gudrun” J.R.R. Tolkiena to pobudzająca wyobraźnię, magiczna baśń, która zabierze czytelników w świat pasjonujących przygód dawnych plemion.

„Opowieść o Kullervo” to publikowana po raz pierwszy historia fantastyczna pióra J.R.R. Tolkiena. Jej bohater jest chyba najmroczniejszą i najbardziej tragiczną spośród wszystkich stworzonych przez niego postaci. „Nieszczęsny Kullervo”, jak nazywał go Tolkien, wychowuje się w gospodarstwie swego wuja Untamo, który zabił mu ojca, porwał matkę, a w dzieciństwie trzy razy usiłował pozbawić go życia.

Jedyna „autoryzowana” biografia twórcy Śródziemia, która przybliża czytelnikom niezwykłą osobowość oraz przedstawia bogactwo informacji o życiu i pracy pisarza.

With Christopher Tolkien as your guide, take a tour through this colourful gallery of enchanting art J.R.R. Tolkien, as published originally in the first groundbreaking Tolkien Calendars of the 1970s. This collection of pictures, with text Christopher Tolkien, now reissued after almost 30 years, confirms J.R.R. Tolkien`s considerable talent as an artist. It provides fascinating insight into his visual conception of many of the places and events familiar to readers of The Hobbit, The Lord of the Rings and The Silmarillion. Examples of his art range from delicate watercolours depicting Rivendell, the Forest of Lothlorien, Smaug and Old Man Willow, to drawings and sketches of Moria Gate and Minas Tirith. Together they form a comprehensive collection of Tolkien`s own illustrations for his most popular books. Also included are many of his beautiful designs showing patterns of flowers and trees, friezes, tapestries and heraldic devices associated with the world of Middle-earth. In their variety and scope they provide abundant visual evidence of the richness of his imagination. This enchanting gallery was personally selected Christopher Tolkien who, through detailed notes on the sources for each picture, provides unique insight into the artistic vision of his father, J.R.R. Tolkien.

Dlaczego twórca “Władcy Pierścieni” uważany jest po dziś dzień za najbardziej wpływowego pisarza XX wieku?

Miejsca, z których wyrosło Śródziemie” to pozycja obowiązkowa dla wszystkich fanów twórczości legendarnego pisarza fantasy.  Odkryj inspiracje stanowiące początek powstania niezwykłego uniwersum!

Niepodważalny pisarski geniusz, który stworzył własny fikcyjny świat, gdzie rozgrywają się historie, takie jak „Hobbit” czy „Władca Pierścieni”.

Wydaje ci się, że świat Śródziemia znasz od podszewki? Ekscytuje cię mroczny Mordor? Ciekawi słoneczne Shire?

Unikatowy wgląd w umysł jednego z najwybitniejszych twórców fantastyki, który pozwala lepiej zrozumieć twórczość autora Władcy Pierścieni

Wyjątkowo edycja w jednym tomie dwóch magicznych opowieści Tolkiena oraz baśniowego cyklu wierszy, nawiązującego do jednej z najbardziej tajemniczych postaci z Władcy Pierścieni – Toma Bombadila

Fascynujący zbiór historii rozgrywających się od Dawnych Dni Śródziemia po zakończenie Wojny o Pierścień, stanowiących kontynuację Hobbita, Władcy Pierścieni i Silmarillionu. Książka skupia się na Śródziemiu, zawiera barwną opowieść Gandalfa o tym, jak doszło do tego, że wysłał krasnoludów na słynną kolację w Bag End, opis pojawienia się boga morza Ulma przed Tuorem u wybrzeży Beleriandu oraz dokładny opis wojskowej organizacji Jeźdźców Rohanu, a także relację z podróży Czarnych Jeźdźców w poszukiwaniu Pierścienia. Czytelnik znajdzie tu też jedyną ocalałą opowieść o wielowiekowej historii Númenoru sprzed jego zagłady oraz wszystko, co wiadomo o Pięciu Czarodziejach wysłanych przez Valarów do Śródziemia, a także o Widzących Kamieniach znanych jako palantíry oraz o legendzie o Amrothu. Wszystkie te opowieści zostały zebrane przez syna i literackiego spadkobiercę J.R.R. Tolkiena, Christophera Tolkiena, który napisał przedmowę, a także zaopatrzył każdą historię w krótki komentarz, dzięki któremu czytelnik może wypełnić luki w narracji oraz umieścić daną opowieść w kontekście pozostałych dzieł mistrza. „Niezastąpiona pozycja, rzucająca światło na wiele nieznanych opowieści i szczegółów Śródziemia”. Douglas A. Anderson, autor książki Hobbit z objaśnieniami. „Ton jest heroiczny, lecz bohaterowie pozytywni i negatywni przerastają tych znanych z prawdziwego życia”. „New York Times Book Review”

“Hobbit, czyli tam i z powrotem” to historia fantastycznego świata pełnego krasnoludów, elfów i smoków. Przeżyj wraz z Bilbo Bagginsem przygodę życia i sprawdź, czy odzyska wielki skarb!

Arcydzieło literatury fantasy. Baśniowy, przemyślany w najdrobniejszych szczegółach fantastyczny świat oraz barwne postaci i ich wspaniałe przygody. Bohaterem jest tytułowy hobbit, „istota większa od liliputa, mniejsza jednak od krasnala”, pełen życzliwości dla świata, dobroci, nieskory do męstwa, a przecież odważny, poczciwy, a przecież sprytny. Autor szuka w swej powieści odpowiedzi na podstawowe pytania o źródła dobra i zła. To także wstęp i zaproszenie do najgłośniejszego dzieła Tolkiena Władcy Pierścieni.

Popularna powieść fantasy autorstwa J. R. R. Tolkiena. Sięgnij po ciekawe, rozszerzone wydanie i przyjrzyj się lepiej światu stworzonemu przez tego pisarza.

To celebrate The Hobbit`s 75th anniversary of publication, a pocket-sized hardback of J.R.R. Tolkien`s timeless classic, perfect for little Hobbits everywhere.

Bilbo Baggins to hobbit, który lubi wygodne, pozbawione niespodzianek życie, rzadko podróżując dalej niż do swojej piwnicy. Jego błogi spokój zostaje jednak zakłócony, gdy pewnego na jego progu pojawia się czarodziej Gandalf z gromadą krasnoludów, porwać go na prawdziwą przygodę. Wszyscy wyruszają po wielkie skarstrzeżone przez Smauga Wspaniałego, wielkiego i bardzo niebezpiecznego smoka. Bilbo niechętnie dołącza do ich misji, nie zdając sobie sprawy, że w drodze do Samotnej Góry spotka zarówno magiczny pierścień, jak i przerażające stworzenie zwane Gollumem.

Bilbo Baggins is a hobbit who enjoys a comfortable, unambitious life, rarely travelling further than the pantry of his hobbit-hole in Bag End. But his contentment is disturbed when the wizard, Gandalf, and a company of thirteen dwarves arrive on his doorstep one day to whisk him away on an unexpected journey `there and back again`. They have a plot to raid the treasure hoard of Smaug the Magnificent, a large and very dangerous dragon… The prelude to The Lord of the Rings, The Hobbit has sold many millions of copies since its publication in 1937, establishing itself as one of the most beloved and influential books of the twentieth century.

Boxed gift set of Tolkien`s classic masterpieces, fully illustrated throughout in watercolour the acclaimed and award-winning artist, Alan Lee, Conceptual Designer on Peter Jackson`s THE HOBBIT films. Since they were first published, The Hobbit and The Lord of the Rings have been two books people have treasured. Steeped in unrivalled magic and otherworldliness, these works of sweeping fantasy have touched the hearts of young and old alike. Between them, nearly 150 million copies have been sold around the world. And no editions have proved more popular than the two that were illustrated award-winning artist, Alan Lee – the Centenary edition of The Lord of the Rings and the 60th Anniversary edition of The Hobbit. Now, the new hardback editions of these beautifully illustrated works have been collected together into one boxed set of four books. Readers will be able to follow the complete story of the Hobbits and their part in the quest for the Ring – beginning with Bilbo`s fateful visit from Gandalf and culminating in the dramatic climax between Frodo and Gollum atop Mount Doom – while also enjoying over seventy full-page colour paintings and numerous illustrations which accompany this epic tale.

Bilbo Baggins enjoys a quiet AND contented life, with no desire to travel far FROM the comforts of home; then one day the wizard Gandalf AND a band of dwarves arrive unexpectedly AND enlist his services – as a burglar – ON a dangerous expedition to raid the treasure-hoard of Smaug the dragon. Bilbo’s life is never to be the same again.

The classic bestseller behind this year’s biggest movie, this definitive paperback edition features nine illustrations and two maps drawn J.R.R. Tolkien, and a preface Christopher Tolkien. Bilbo Baggins is a hobbit who enjoys a comfortable, unambitious life, rarely travelling further than the pantry of his hobbit-hole in Bag End. But his contentment is disturbed when the wizard, Gandalf, and a company of thirteen dwarves arrive on his doorstep one day to whisk him away on an unexpected journey 'there and back again’. They have a plot to raid the treasure hoard of Smaug the Magnificent, a large and very dangerous dragon! The prelude to The Lord of the Rings, The Hobbit has sold many millions of copies since its publication in 1937, establishing itself as one of the most beloved and influential books of the twentieth century.

„W pewnej norze ziemnej mieszkał sobie pewien hobbit”. Tę historię wszyscy doskonale znamy. Przygody małego hobbita, który zdecydował się wyruszyć w daleką podróż w towarzystwie czarodzieja oraz trzynastu krasnoludów, opisuje jedna z najchętniej czytanych powieści na świecie. Jednak pod tą prostą opowiastką kryje się prawdziwa kopalnia filozoficznych zagadek, a każda kolejna lektura dostarcza nowych wrażeń oraz kolejnych, piętrzących się pytań. Teraz wreszcie pojawia się okazja, rozwikłać tajemnice Śródziemia i odkryć swojego wewnętrznego Tuka. Przekonaj się, że mały hobbit może być naszym przewodnikiem w drodze do oświecenia, pomyśl, dlaczego warto porzucić swoją bezpieczną norkę i stać się nieustraszonym łowcą przygód, oraz zdecyduj, czy dobre jadło, zabawę i śpiew powinno się cenić wyżej niż górę złota. A teraz nabij swoją fajkę najlepszym fajkowym zielem i otwórz tę butelkę ze starej winnicy, którą trzymałeś na specjalną okazję. Rozpoczyna się przygoda!

Jedna ze znanych i cenionych publikacji J. R. R. Tolkiena. Powróć do świata, znanego z „Władcy pierścieni” i poczuj jeszcze raz ten fantastyczny klimat, który mu towarzyszy.

A new B-format edition of this novel, designed to take fans of The Hobbit and The Lord of the Rings deeper into the myths and legends of Middle-earth

Zebrały się armie Władcy Ciemności, a jego przerażający cień sięga coraz dalej. Połączone siły ludzi, krasnoludów, elfów i entów stają naprzeciw nawałnicy mroku. Tymczasem Frodo i Sam uparcie wędrują w głąb Mordoru, zamierzając zrealizować cel ich heroicznej misji i zniszczyć Pierścień Jedyny.

Epickie zwieńczenie, czyli tom trzeci serii „Władca pierścieni” pt. „Powrót króla”. Jeśli ktoś przeczytał „Drużynę pierścienia” i „Dwie wieże”, z pewnością będzie chciał przeczytać trzecią część trylogii. Dlaczego warto sięgnąć po mistrzowską trylogię J. R.R. Tolkiena!

„Bractwo Pierścienia. Władca Pierścieni. Tom 1” J.R.R. Tolkiena to pierwsza część trylogii, która od lat uznawana jest za królową literatury fantastycznej.

Podzielony na dwie części poradnik do LOTR: The Return of the King – w pierwszej znajdują się porady ogólne, różnego rodzaju wskazówki oraz opis wszystkich dodatków, druga natomiast, przedstawia czysty (z obrazkami) opis przejścia tegoż tytułu. Skrócona wersja spisu treści:

Poradnik do gry Władca Pierścieni: Wojna na Północy zawiera dokładny, bogato ilustrowany opis przejścia wątku głównego i wszystkich zadań pobocznych. Ponadto znalazło się w nim kilka wskazówek dotyczących gry oraz porady dotyczące osiągnięć.

Poradnik do gry strategicznej Władca Pierścieni: Bitwa o Śródziemie 2 zawiera dokładny opis przejścia obydwóch kampanii single player, a także wyszczególnienie mocy używanych przez każdą ze stron konfliktu.

Poradnik do gry „Władca Pierścieni: Podbój” to szczegółowy opis wszystkich szesnastu misji składających się na dwie kampanie dla pojedynczego gracza zawierający szczegółowe mapki oraz strategię wykonania poszczególnych zadań.

Mini-Poradnik do The Lord of the Rings Online: Shadows of Angmar przeznaczony jest dla graczy, którzy chcą rozpocząć przygodę z MMO. Omówiono w nim tylko początkowy etap gry, starając się wszystko ująć w sposób możliwie najbardziej szczegółowy i jasny.

Książka, którą powinien mieć każdy miłośnik twórczości J.R.R. Tolkiena. Samodzielnie nadaj barwy kluczowym scenom z filmu, który zawładnął wyobraźnią milionów widzów. Zdecyduj, jakimi barwami pysznił się świat Froda, Legolasa i Golluma, wybierz odcień czerni skóry Orków i złocistych włosów Galadrieli. Zabaw się w artystę, który decyduje o kolorach wszystkich, nawet najdrobniejszych elementów scenografii. Doskonała rozrywka, świetna zabawa, niepowtarzalna okazja, wrócić do magicznego świata ?Władcy Pierścieni?.

„Władca Pierścieni” to opowieść o przyjaźni, zaufaniu, lojalności, męstwie i bohaterstwie. Jest to również książka fenomenalna, obok której nie da się przejść obojętnie, a ci, którzy ją przeczytali, chętnie do niej wracają. J.R.R. Tolkien odniósł zdumiewający sukces, tworząc tę historię.

W spokojnej wiosce w Shire młody hobbit Frodo zostaje obarczony niezwykle odpowiedzialnym zadaniem. Ma on podjąć niebezpieczną podróż przez Śródziemie do Szczelin Zagłady, tam zniszczyć Pierścień Jedyny. Musi bowiem udaremnić niecne plany Władcy Ciemności…

„Dwie wieże” to druga część słynnej trylogii autorstwa J.R.R. Tolkiena. „Władca Pierścieni” to nie tylko seria, która niejako zapoczątkowała narodziny gatunku znanego jako fantasy, pozostając aż do dzisiaj niedościgłym wzorem dla pisarzy kreujących nowe, fantastyczne światy – to także klasyka światowej literatury, a sam Autor jest obecnie uznawany nie tylko za znakomitego pisarza, ale również wybitnego myśliciela.

Można nawet zaryzykować tezę, że stanowi dzieło wręcz legendarne. W trzech tomach opisane są epickie losy bohaterów Śródziemia, którzy mimo wszelkich przeciwności powstrzymują zło, jakie zagraża światu. Wśród nich istotną rolę odgrywa tom 2 pt. „Dwie Wieże”.

Twórczości J.R.R. Tolkiena nikomu nie trzeba przedstawiać. Najnowsze wznowienie książki „Bractwo Pierścienia”, pierwszego tomu słynnej trylogii „Władca Pierścieni”, to eleganckie wydanie, wzbogacone dodatkowo o piękne, kolorowe ilustracje.

Miał niewątpliwie rację C.S Lewis, pisząc: „Dla nas, żyjących w paskudnym, zmaterializowanym i pozbawionym romantyzmu świecie możliwość powrotu dzięki tej książce do czasów heroicznych przygód, barwnych, przepysznych i wręcz bezwstydnie pięknych opowieści jest czymś niezwykle ważnym”.

Czy wiesz, co jest według J.R.R. Tolkiena, twórcy Władcy Pierścieni, „Jedyną wielką rzeczą do kochania na ziemi”? Eucharystia! Tolkien był „bezwstydnym” katolikiem w kraju, gdzie głową Kościoła jest panujący król. Każdy dzień rozpoczynał od uczestnictwa we Mszy św. i spotkania z Bogiem w Komunii św. Ten literacki gigant nie tylko nie wstydził się swojej katolickiej wiary, ale wplatał ją w treść swoich książek. Łatwo można znaleźć do niej odniesienia, jeśli się wie gdzie szukać. Dzięki książce Scotta L. Smitha, znajdziesz obecną w książce Tolkiena Eucharystię i będziesz tym odkryciem naprawdę zdumiony. Uświadomisz sobie, że nie da się w pełni zrozumieć tego niezwykłego dzieła, jakim jest bez wątpienia Władca Pierścieni, bez zrozumienia ukrytego w nim przez autora eucharystycznego znaczenia.

Młody Frodo wraz kompanami hobbitami (Sam, Merry, Pippin), krasnoludem Gimlim, czarodziejem Gandalfem, elfem Legolasem, Boromirem z Gondoru i Obieżyświatem wyruszają z wioski Shire w niebezpieczną podróż. Kierunek: Śródziemie. Cel: unieszkodliwić Jedyny Pierścień. Jeśli uczestnikom wyprawy nie uda się go osiągnąć, świat pogrąży się w ciemnościach…