Z wdzięcznością i radością witamy Was ponownie na kartach Głosu Ereboru International — naszej wspólnej kroniki, przystani i wieży strażniczej, z której wypatrujemy wieści ze świata Tolkiena i jego niezliczonych odbić w kulturze współczesnej.

Pierwszy numer był dla nas wielką wyprawą w nieznane, a jego ciepłe przyjęcie przez Czytelników dodało nam skrzydeł (lub raczej mithrilowych piór!) i potwierdziło, że taka inicjatywa ma sens. Dziękujemy za wszystkie głosy wsparcia, komentarze i pomysły — to właśnie dzięki Wam Głos Ereboru może dalej rozbrzmiewać ponad górami i przez doliny.

W tym numerze ponownie zabieramy Was w podróż przez najnowsze wydarzenia fandomowe, zapowiedzi wydawnicze, wieści z ekranów, inicjatywy fanowskie i ciekawostki ze świata nauki. Nadal wierzymy, że Tolkienowski świat jest żywym dziedzictwem, które łączy pokolenia, przekracza granice językowe i kulturowe — i domaga się opowiadania, dzielenia się, pielęgnowania.

Głos Ereboru International powstaje z pasji — i z nadziei na budowanie wspólnoty. Jeśli uważacie, że to, co robimy, ma wartość, będzie nam ogromnie miło, jeśli wesprzecie naszą pracę poprzez Patronite.pl. Każda forma wsparcia pomaga nam działać dalej — z większym rozmachem i jeszcze większą dbałością.

A zatem — otwórzcie ten numer, jak otwiera się drzwi do Rivendell: z ciekawością, z uważnością i z sercem gotowym na opowieść.

Niech echo rogu Boromira przypomina, że każda wieść ma znaczenie.
Miłej lektury!

Serdecznie pozdrawiam,

Autor: Anna Eldameldor Mokos

1

Biografia „The Real J.R.R. Tolkien: The Man Who Created Middle-Earth” autorstwa Jesse Xandera wywołała wśród fanów i krytyków literackich mieszane reakcje. Choć autor starał się przedstawić nowe spojrzenie na życie i twórczość Tolkiena, wielu recenzentów zarzuca mu powierzchowność i brak oryginalnych wniosków.

Xander, debiutujący biograf, podjął próbę analizy życia Tolkiena przez pryzmat jego dzieł, sugerując, że wiele elementów Śródziemia odzwierciedla osobiste doświadczenia i przekonania autora. Na przykład, autor zauważa, że kobiety w twórczości Tolkiena często są postaciami marginalnymi, co może odzwierciedlać męskie środowisko akademickie, w którym Tolkien funkcjonował. Ponadto, Xander porusza kontrowersyjne tematy, takie jak potencjalne odniesienia do antysemityzmu w przedstawieniu krasnoludów czy rasistowskie podteksty w opisach niektórych ras.

Wielu recenzentów zarzuca Xanderowi brak głębi i oryginalności. Biografia opiera się głównie na wcześniej opublikowanych źródłach, takich jak prace Humphreya Carpentera i Colina Durieza, nie wnosząc znaczących nowych informacji. Ponadto, niektórzy krytycy uważają, że autor zbyt często interpretuje działania i poglądy Tolkiena przez współczesne socjopolityczne pryzmaty, co może prowadzić do nieadekwatnych wniosków.

Publikacja biografii spotkała się z mieszanymi reakcjami wśród fanów Tolkiena. Niektórzy doceniają próbę nowego spojrzenia na życie autora, inni jednak krytykują zarówno styl pisania, jak i interpretacje przedstawione przez Xandera. Dodatkowo, tożsamość płciowa autora stała się przedmiotem niektórych dyskusji, choć nie powinna wpływać na ocenę merytoryczną pracy.

„The Real J.R.R. Tolkien” Jesse Xandera to próba przedstawienia życia Tolkiena w nowym świetle, jednak wielu czytelników uważa ją za niewystarczająco pogłębioną i opartą na wtórnych źródłach. Dla tych, którzy szukają bardziej kompleksowej analizy życia i twórczości autora „Władcy Pierścieni”, biografia Humphreya Carpentera nadal pozostaje uznanym źródłem.

Współpraca międzynarodowa wiki tolkienowskich

W 2025 roku społeczność fanów Tolkiena podjęła znaczący krok w kierunku międzynarodowej współpracy poprzez inicjatywę stworzenia International Tolkien Wikis Association (ITWA). Celem tego stowarzyszenia jest zacieśnienie współpracy między różnojęzycznymi wiki poświęconymi legendarium Tolkiena, co ma na celu ułatwienie wymiany wiedzy, koordynację projektów oraz wspólne ustalanie standardów edytorskich.

Geneza i rozwój inicjatywy

30 grudnia 2023: Administracja polskiej Śródziemie Wiki podjęła decyzję o zainicjowaniu współpracy międzynarodowej między wiki poświęconymi twórczości Tolkiena.

22 stycznia 2024: Administrator @Tar-Súrion przedstawił społeczności plan nawiązania współpracy między wiki różnych języków, co spotkało się z pozytywnym odbiorem.

Marzec 2024: Rozesłano zaproszenia do współpracy do aktywnych administracji wiki o legendarium Tolkiena. Pozytywnie odpowiedziały m.in. wiki angielska (w tym Tolkien Gateway), francuska, hiszpańska, rosyjska i włoska.

11 maja 2024: Odbył się I Międzynarodowy Wiec Wiki o Legendarium Tolkiena na dedykowanym serwerze Discord, podczas którego ustalono ramy tworzenia ITWA.

Proces tworzenia International Tolkien Wikis Association obejmuje trzy główne etapy:

Zaproszenie wiki do udziału w ITWA: Administracje poszczególnych wiki otrzymały formalne zaproszenia do dołączenia do stowarzyszenia.

Konsultacje ze społecznością: Każda wiki przeprowadza co najmniej 10-dniowe konsultacje ze swoją społecznością, aby podjąć decyzję o przystąpieniu do ITWA.

Decyzja o dołączeniu: Na podstawie wyników konsultacji, wiki podejmują decyzję o dołączeniu do stowarzyszenia lub rezygnacji z udziału.

Obecnie proces zaproszeń został zakończony, a wiki mają pełną autonomię w kwestii rozpoczęcia konsultacji ze swoimi społecznościami.

Znaczenie i cele ITWA

Wymiana wiedzy: Ułatwienie dzielenia się informacjami i zasobami między różnojęzycznymi wiki.

Koordynacja projektów: Wspólne planowanie i realizacja projektów badawczych oraz edytorskich.

Ustalanie standardów: Opracowanie wspólnych wytycznych dotyczących edycji i prezentacji treści.

Wzmacnianie społeczności: Budowanie silniejszej, zintegrowanej społeczności fanów Tolkiena na poziomie międzynarodowym.

Inicjatywa ITWA stanowi ważny krok w kierunku globalnej integracji społeczności fanów Tolkiena, umożliwiając bardziej efektywną współpracę i wymianę doświadczeń między wiki na całym świecie.

Nominacje do Nagród Tolkien Society 2025

Pierwsza runda nominacji do The Tolkien Society Awards 2025 rozpoczęła się na początku 2025 roku. W tym etapie każdy mógł zgłosić swoje propozycje w pięciu kategoriach:

Najlepsze dzieło artystyczne (Best Artwork)

Najlepszy artykuł (Best Article)

Najlepsza książka (Best Book)

Najlepsza treść online (Best Online Content)

Nagroda za wybitny wkład (Outstanding Contribution Award)

Zgłoszenia były przyjmowane poprzez formularz dostępny na oficjalnej stronie The Tolkien Society. Po zakończeniu pierwszej rundy, zarząd stowarzyszenia przygotował krótką listę nominowanych, na których członkowie mogli głosować w drugiej rundzie.

Zwycięzcy zostali ogłoszeni podczas dorocznego spotkania AGM & Springmoot, które odbyło się 13 kwietnia 2025 roku.

2

Serial The Lord of the Rings: The Rings of Power od Amazon Prime Video został nominowany do 2025 British Academy Television Craft Awards w kategorii Najlepsze efekty specjalne (Best Special, Visual & Graphic Effects). Wyróżnieni zostali twórcy efektów: Jason Smith, Richard Bain, Ryan Conder i Chris Rodgers. To znaczące uznanie dla produkcji, która kontynuuje eksplorację świata Śródziemia w formie telewizyjnej.

Nowe inicjatywy akademickie dotyczące adaptacji

W ramach nadchodzącego seminarium Tolkien Society Seminar 2025 zaplanowano sesje poświęcone analizie ciał i środowisk w twórczości Tolkiena oraz ich adaptacjach. Tematyka obejmuje m.in. związki między ciałem a środowiskiem, ekologię oraz reprezentacje cielesności w adaptacjach filmowych i telewizyjnych.

Nowa seria wydawnicza: „Critical Explorations in Tolkien Studies”

Wydawnictwo McFarland Publishers ogłosiło powstanie nowej serii zatytułowanej Critical Explorations in Tolkien Studies, której redaktorem została Robin Anne Reid. Seria ta będzie obejmować prace naukowe dotyczące zarówno oryginalnych dzieł Tolkiena, jak i ich adaptacji filmowych, telewizyjnych oraz gier. Propozycje do serii będą przyjmowane w 2025 roku.

3

Trwają prace nad nową antologią zatytułowaną Great Heart and Strength: New Essays on Women and Gender in the Works of J.R.R. Tolkien. Publikacja ta ma na celu przedstawienie współczesnych analiz dotyczących kobiet i płci w dziełach Tolkiena oraz ich adaptacjach.

Nagrody Mythopoeic Society 2025 – Nominacje otwarte

Mythopoeic Society ogłosiło otwarcie nominacji do Mythopoeic Awards 2025, w tym w kategorii Mythopoeic Scholarship Award in Inklings Studies, która obejmuje prace naukowe dotyczące Tolkiena, C.S. Lewisa i Charlesa Williamsa. Zwycięzcy zostaną ogłoszeni podczas konferencji Mythcon, która odbędzie się w sierpniu 2025 roku.

Illustrating The Lord of the Rings in the Soviet Bloc

18 września 2025 roku planowane jest wydanie książki Joela Merrinera, analizującej ilustracje do “Władcy Pierścieni” w krajach bloku wschodniego. Publikacja ta rzuca światło na unikatowe interpretacje dzieła Tolkiena w tym regionie.

4

6 czerwca w wiosce Roos (East Yorkshire) zostaną odsłonięte drewniane rzeźby J.R.R. Tolkiena i jego żony Edith. Autorem dzieł jest artysta Allen Stichler, który wykorzystał dąb z Suffolk. Rzeźby nawiązują do lata 1917 roku, kiedy to Edith zatańczyła dla Tolkiena w lesie Dent’s Garth, co zainspirowało autora do stworzenia opowieści o Berenie i Lúthien. Inicjatywa jest częścią projektu „Tolkien Triangle” i ma na celu uhonorowanie związku Tolkiena z regionem oraz przyciągnięcie turystów.

Wystawa „Magic of Middle-earth” w Chichester

Po sukcesie w Barnsley, gdzie przyciągnęła ponad 10 000 odwiedzających, wystawa „Magic of Middle-earth” została przeniesiona do Novium Museum w Chichester. Ekspozycja prezentuje ponad 200 obiektów związanych z twórczością Tolkiena, w tym rzadkie wydania książek, dioramy, repliki rekwizytów oraz prace artystów inspirowanych Śródziemiem.

Art Show na World Fantasy Convention 2025

W dniach 30 października – 2 listopada w Brighton odbędzie się World Fantasy Convention 2025, podczas którego zaplanowano prestiżowy Art Show. Wystawa będzie prezentować oryginalne dzieła sztuki, rzeźby i biżuterię o tematyce fantasy i horroru. Wydarzenie będzie miało formę aukcji cichej oraz sklepu z reprodukcjami. Organizatorzy podkreślają, że nie będą akceptować prac wygenerowanych przez AI.

Warsztaty „The Dragon’s Visit” w Oxfordzie

8 lutego w The Story Museum w Oxfordzie odbyły się warsztaty „The Dragon’s Visit”, inspirowane twórczością Tolkiena. Zajęcia były skierowane do dzieci w wieku 5+ i obejmowały sensoryczne eksploracje oraz tworzenie własnych prac plastycznych.

5

W styczniu 2025 roku w Sydney zadebiutował musical The Lord of the Rings: A Musical Tale, który wcześniej był wystawiany w Wielkiej Brytanii i Chicago. Spektakl łączy muzykę folkową i bollywoodzką, a także wykorzystuje elementy nowoczesnej technologii scenicznej. Choć produkcja spotkała się z mieszanymi recenzjami, chwalono ją za oryginalne podejście i muzyczne wykonanie. Musical planuje tournée po Australii, odwiedzając miasta takie jak Perth, Melbourne i Gold Coast.

Koncerty symfoniczne z muzyką z „Władcy Pierścieni”

W Wielkiej Brytanii i Europie odbywają się liczne koncerty poświęcone muzyce z filmów Petera Jacksona:

„Music of the Movies: Lord of the Rings, Game of Thrones and Beyond” – trasa koncertowa po Wielkiej Brytanii, obejmująca miasta takie jak Oxford (31 maja), Liverpool (6 lipca) i Sheffield (19 października), prezentująca muzykę z różnych produkcji fantasy, w tym Władcy Pierścieni.

„The Music of The Lord of the Rings: Tribute to Howard Shore” – seria koncertów organizowanych przez Mystery Ensemble, prezentująca utwory takie jak „The Shire”, „Gollum” czy „May It Be”. Występy odbyły się m.in. w Glasgow (5 kwietnia), Cheltenham (17 kwietnia) oraz Utrechcie (29 marca).

„The Lord of the Rings & The Hobbit in Concert” – 13 maja w londyńskim Troxy odbył się koncert z udziałem gościa specjalnego z obsady filmowej, prezentujący muzykę z trylogii oraz filmu animowanego The War of the Rohirrim.

Koncert teatralny „El fuego secreto” w Hiszpanii

W ramach tegorocznej Feria del Libro w Colmenar Viejo, która odbyła się w dniach 9–11 maja 2025 roku w Parque El Mirador, jednym z głównych wydarzeń był koncert teatralny zatytułowany „El fuego secreto”, inspirowany twórczością J.R.R. Tolkiena. Spektakl został zaprezentowany przez grupę Endor Lindë w sobotę, 10 maja, o godzinie 19:00.

„El fuego secreto” to połączenie muzyki i teatru, które przeniosło publiczność do świata Śródziemia. Wydarzenie było częścią programu festiwalu, który w tym roku skupił się na gatunku fantasy, oferując różnorodne atrakcje dla miłośników literatury, w tym spotkania z autorami, warsztaty, escape room oraz inne wydarzenia kulturalne.

Grupa Endor Lindë jest znana z tworzenia spektakli inspirowanych dziełami Tolkiena, łącząc muzykę, narrację i elementy teatralne, aby oddać atmosferę i głębię jego twórczości. Ich występ w Colmenar Viejo został entuzjastycznie przyjęty przez publiczność, stanowiąc jedno z najważniejszych wydarzeń festiwalu.

6

Specjalne podziękowania dla patronów bez których ten projekt by, nie powstał!

Dziękuję, że jesteście! 💛

Z wdzięcznością,

Anna Eldameldor Mokos

W świetle Eärendila, na straży tego, co niewidzialne.

7